Εξελίξεις στη θερμοκαυτηρίαση με το ρομποτικό σύστημα FocalOne: επαναστατική εστιακή θεραπεία για τον εντοπισμένο καρκίνο προστάτη

Θερμοκαυτηρίαση καρκίνου προστάτη – Εστιακή θεραπεία

Η θερμοκαυτηρίαση καρκίνου προστάτη αποτελεί τη λεγόμενη εστιακή θεραπεία. Τι σημαίνει; Εκλεκτική καταστροφή των καρκινικών κυττάρων μέσα στον προστάτη, με τη λιγότερη παρέμβαση στους γύρω ιστούς, όπως στυτικά νεύρα, σφιγκτήρα ουρήθρας, έντερο και κύστη. Η θανάτωση των κακόηθων κυττάρων γίνεται είτε μέσω θέρμανσης, είτε ψύξης, είτε με laser (HIFU, Cryotherapy, Laser ablation).

Ένα σύγχρονο κέντρο αντιμετώπισης καρκίνου προστάτη θα πρέπει να περιλαμβάνει όλες τις θεραπευτικές επιλογές, όπως και κάθε θεραπευτική επιλογή θα πρέπει να καθορίζεται από μια συντονισμένη ομάδα διαφορετικών ειδικοτήτων, και μάλιστα για έναν καρκίνο που ναι μεν αποτελεί τη συχνότερη νεοπλασία στον ανδρικό πληθυσμό, απειλεί όμως λιγότερο από άλλους καρκίνους του ανθρώπινου σώματος.

Ομάδα αντιμετώπισης καρκίνου προστάτη

Θεωρούμε πως σε αυτή τη βάση έχει χτιστεί στο Κέντρο Ελάχιστα Επεμβατικής Ουρολογίας η κατάλληλη ογκολογική ομάδα που θα συναποφασίσει και προτείνει τις θεραπευτικές επιλογές στον ασθενή με καρκίνο προστάτη. Αυτή απαρτίζεται από ουρολόγους, ογκολόγους, ακτινοθεραπευτές, ακτινολόγους και αναισθησιολόγους. Η ομάδα αυτή συνεργάζεται με διεθνή κέντρα πρωτόκολλων αντιμετώπισης προστατικού καρκίνου, όπως της Αμερικής και Γαλλίας. Αφού ληφθούν οι αποφάσεις για κάθε ασθενή εξατομικευμένα, συναποφασίζει ο ασθενής με τους θεράποντες ιατρούς τη θεραπεία που του αρμόζει καλύτερα, μετά από διεξοδική πληροφόρηση και ενημέρωση.
Υπάρχει μια κατηγορία καρκίνου προστάτη, ο ήπιος προστατικός καρκίνος, ο οποίος ορίζεται ανάλογα με το βαθμό κακοήθειας. Αυτός ο βαθμός ορίζεται ως Gleason score. H διαβάθμιση του score κυμαίνεται από 6-10.

Ήπια επιθετικός καρκίνος προστάτη: ιδιαίτερη οντότητα

Ο καρκίνος προστάτη με Gleason score 3+3 (6) και 3+4 (7) ορίζεται ως ήπιας επιθετικότητας καρκίνος.

Ριζική θεραπεία

Στις περιπτώσεις αυτές, η ριζική θεραπεία συνίσταται καταρχήν στη ρομποτική ριζική προστατεκτομή, είτε στην ακτινοθεραπεία, είτε στη βραχυθεραπεία. Όλες αυτές οι θεραπείες αποτελούν ενέργειες ριζικότητας από τον καρκίνο. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις όπου πραγματοποιείται μια υπερβολικά ριζική θεραπεία για έναν καρκίνο από τον οποίο δε θα πεθάνει ο ασθενής στην επόμενη 10ετία, ούτε αυτός θα δημιουργήσει μεταστάσεις για πολλά έτη, συν ότι ο ασθενής θα έχει επωμισθεί πιθανές μόνιμες παρενέργειες για μια ίσως «υπερθεραπεία». Αυτές μπορεί να είναι χειρουργικές επιπλοκές ή συνέπειες από την ακτινοβολία, όπως ακράτεια ούρων, στυτική δυσλειτουργία, κήλες, στενώματα ουρήθρας, νευρογενή μετακτινική κυστίτιδα, εντερίτιδα κλπ. Εδώ έρχεται να καλύψει αυτή την ανάγκη η θερμοκαυτηρίαση καρκίνου προστάτη.

Εναλλακτικές θεραπείες

Έτσι λοιπόν, για περιπτώσεις μικρών εστιών καρκίνου και ήπιας επιθετικότητας έχουν μελετηθεί και άλλες λύσεις. Μια εξ αυτών αποτελεί η ενεργή παρακολούθηση (active surveillance). Λόγω της αργής εξέλιξης του ήπιου καρκίνου και αν αυτός βρίσκεται σε λίγα δείγματα βιοψιών (ελάχιστη νόσος), ο ασθενής δικαιούται παρακολούθησης κατά διαστήματα, συνήθως 6μηνα, με PSA και Πολυπαραμετρική Μαγνητική τομογραφία προστάτη. Είναι αλήθεια πως οι Έλληνες ασθενείς δεν είναι πολύ δεκτικοί στην επιλογή αυτή σε σχέση με τους δυτικοευρωπαίους και αμερικανούς, λόγω της μεσογειακής κουλτούρας στο άκουσμα του καρκίνου.
Δημιουργήθηκε λοιπόν μια τάση παγκοσμίως να υπάρξει, μεταξύ του δεν κάνω τίποτα και της υπερβολικής θεραπείας με προστατεκτομή ή ακτινοθεραπεία, μια ενδιάμεση θεραπευτική λύση με τη λιγότερη δυνατή παρέμβαση κι επομένως τις λιγότερες παρενέργειες ή επιπλοκές, αλλά και με ικανοποιητικά ογκολογικά αποτελέσματα.

Ρομποτικό σύστημα FocalOne

Τα τελευταία έτη στο Ιατρικό Αθηνών εγκαταστάθηκε το ρομποτικό σύστημα FocalOne, το μόνο σε ολόκληρη τη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Αποτελεί εξέλιξη του παλαιότερου συστήματος HIFU, όπου υψηλής συχνότητας υπέρηχοι αυξάνουν τη θερμοκρασία στα καρκινικά κύτταρα του προστάτη, με αποτέλεσμα τη θανάτωσή τους. Το FocalOne λειτουργεί ρομποτικά, άρα είναι ακριβέστατο στο στόχο που θα καταστρέψει με τρισδιάστατη άποψη διαμέσου του ορθού.

Τι ιδιαίτερο προσφέρει:

Συνδυάζοντας όλες τις τελευταίες τεχνολογίες απεικόνισης και θεραπείας, το Focal One δίνει την απάντηση σε όλες τις απαιτήσεις για ιδανική εστιακή θεραπεία:
1. ακρίβεια και απεικόνιση της βλάβης με πολυπαραμετρική μαγνητική τομογραφία και υπερήχους,
2. μη επεμβατική χειρουργική προσέγγιση, ακριβή και αποτελεσματική θεραπευτική ενέργεια και
3. απεικόνιση επικύρωσης στο τέλος της θεραπείας.

Τα πλεονεκτήματα της μεθόδου αυτής αποτελούν:

– H μη επεμβατικότητα της μεθόδου (ο ασθενής μπορεί να εξέλθει την ίδια ημέρα)
– Διατήρηση εγκράτειας και στυτικής λειτουργίας
– Δυνατότητα να πραγματοποιηθεί οποιαδήποτε άλλη θεραπεία χρειαστεί στο μέλλον

Μέχρι στιγμής, τα ογκολογικά αποτελέσματα της FocalOne θεραπείας στην 5ετία φαίνεται να είναι το ίδιο καλά συγκριτικά με τη ριζική προστατεκτομή στις περιπτώσεις χαμηλής επιθετικότητας καρκίνου προστάτη.

Σε ποιους ασθενείς απευθύνεται;

Λόγω της εφαρμογής του ρομποτικού αυτού συστήματος μόνο τα τελευταία 8 έτη, δε συστήνεται ως πρώτη θεραπευτική επιλογή, σύμφωνα με τα guidelines. Αποτελεί όμως μια καλή εναλλακτική λύση στις παραπάνω περιπτώσεις ασθενών οι οποίοι μπορούν να τεθούν σε απλή παρακολούθηση αλλά δεν το επιθυμούν λόγω άγχους, καθώς και στις εξής παρακάτω περιπτώσεις:
– ασθενείς πιο προχωρημένης ηλικίας (>70 ετών). Oι ασθενείς αυτοί δεν πρόκειται να απειληθούν από τον προστατικό καρκίνο στο υπόλοιπο της ζωής τους για μια υπερθεραπεία
– ασθενείς που δεν μπορούν να υποβληθούν στην πολύωρη και απαιτητική διαδικασία νάρκωσης της ρομποτικής, ενώ στο Focal One απαιτείται μικρός χρόνος νάρκωσης σε πιο εύκολη θέση (επιπλέον μπορεί και να πραγματοποιηθεί με επισκληρίδια ή ραχιαία αναισθησία)
– ασθενείς που έχουν προτιμήσει ακτινοβολία και όχι ριζική προστατεκτομή στο παρελθόν και τώρα παρουσιάζουν υποτροπή του καρκίνου. Αυτή η κατηγορία ασθενών είναι ιδανική για Focal One, διότι επέμβαση ριζικής πρστατεκτομής σε ακτινοβοληθέντα προστάτη ενέχει υψηλότατο κίνδυνο επιπλοκών.

Σε ποια σημεία γίνεται μέσα στον προστάτη:

Πρέπει να σημειωθεί πως η θερμοκαυτηρίαση καρκίνου προστάτη μπορεί να γίνει είτε επιλεκτικά μόνο στις θετικές εστίες, είτε σε ολόκληρο τον ένα λοβό του προστάτη, είτε ακόμα και σε ολόκληρο τον αδένα, ώστε να «χτυπηθούν» όλες οι περιοχές που ενδεχομένως να περιέχουν διάσπαρτα καρκινικά κύτταρα που δεν είναι ορατά στη μαγνητική ή και στις βιοψίες που έχουν προηγηθεί.

Σε περίπτωση που θα πρέπει να θερμοκαυτηριασθεί όλος ο προστάτης ή αυτός είναι πάνω από 60 γραμμάρια, θα πρέπει να προηγηθεί διουρηθρική προστατεκτομή 2-3 βδομάδες πριν ή στην ίδια νοσηλεία αμέσως πριν το FocalOne, ώστε η διείσδυση των υπερηχητικών κυμάτων να είναι πιο αποτελεσματική στο στόχο.

Εμπειρία της Κλινικής μας

Είμαστε στην ευχάριστη θέση να πιστοποιήσουμε πως έχουν αντιμετωπισθεί τα τελευταία 3 χρόνια δεκάδες περιστατικών καρκίνου προστάτη στην κλινική μας με το ρομποτικό σύστημα FocalOne. Οι περισσότεροι ασθενείς εξήλθαν την επόμενη ημέρα, πλην αυτών που υποβλήθηκαν ταυτόχρονα σε διουρηθρική προστατεκτομή και που παρέμειναν ένα βράδυ παραπάνω. Η επάνοδος ταχύτατη στην καθημερινότητα καθότι δεν αποτελεί επέμβαση αλλά παρέμβαση. Δεν έχουν υπάρξει επεισόδια ακράτειας ή βλάβης του ορθού σε κανέναν ασθενή (σπάνιες επιπλοκές).
Αναφορικά στα αποτελέσματα, το 95% των ασθενών στα 3 έτη είναι ελεύθεροι νόσου. Στο 3% χρειάστηκε επανάληψη της συνεδρίας μετά τα 2 έτη, επιτυχής (λόγω εμμονής μικρής εστίας καρκίνου σε δύσκολη θέση). Το FocalOne λοιπόν έχει το πλεονέκτημα της 2ης ευκαιρίας, κάτι που δε συμβαίνει με το χειρουργείο ή την ακτινοθεραπεία.
Για ειδικές ομάδες ασθενών με καρκίνο προστάτη, το Focal One αποδεικνύεται μια νέα πρωτοποριακή ρομποτική μέθοδος αντιμετώπισης χωρίς επέμβαση, με συγκρίσιμα αποτελέσματα της ρομποτικής χειρουργικής εξαίρεσης για τις περιπτώσεις ήπιας και μέτριας επιθετικότητας προστατικού καρκίνου.
Aς σημειωθεί πως το κέντρο μας ήδη αποτελεί κέντρο αναφοράς στην Ευρώπη και μέλος πανευρωπαϊκής ομάδας αναφορικά στη βελτίωση και ασφαλή παροχή σύγχρονων μεθόδων στον προστατικό καρκίνο.