Καρκίνος Προστάτη

Καρκίνος Προστάτη: Τι είναι ο προστάτης και ο καρκίνος του προστάτη; Πώς γίνεται η διάγνωση και τι περιλαμβάνει η θεραπεία;

Τι είναι ο Προστάτης:

Ο προστάτης είναι ένας μικρός αδένας που παράγει και αποθηκεύει ένα συστατικό του σπέρματος. Εντοπίζεται κάτω από την ουροδόχο κύστη και περιβάλει την ουρήθρα, γι’ αυτό και σε περίπτωση σημαντικής αύξησης του μεγέθους του προκαλούνται προβλήματα στην ούρηση. Συνήθης αιτία είναι ο καρκίνος προστάτη.

Επιπτώσεις:

Συχνότερος καρκίνος στον άνδρα (15% όλων των καρκίνων). Στατιστικά, περίπου 1 στους 7 άνδρες θα διαγνωστεί με καρκίνο του προστάτη κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της ζωής του, με 6 στις 10 περιπτώσεις να αφορούν σε άνδρες ηλικίας 65 ετών και άνω. Η νόσος μπορεί, βεβαίως, να αναπτυχθεί και πριν από την
ηλικία των 43 ετών, αλλά αυτές οι περιπτώσεις είναι πολύ σπάνιες. Εμφανίζεται λοιπόν σε ποσοστό 5% σε ηλικίες μικρότερες των 30 και κατά 59% σε ηλικίες
μεγαλύτερες των 79 ετών.

Τις τελευταίες δεκαετίες παρατηρείται αύξηση της συχνότητας εμφάνισης του συγκεκριμένου καρκίνου, εξαιτίας τόσο της ενημέρωσης των ανδρών για τη νόσο
και την ευαισθητοποίησή τους για τη διενέργεια προληπτικών εξετάσεων, όσο και της ανάπτυξης νέων μεθόδων διάγνωσης.

Παρατηρείται μεγαλύτερη επίπτωση σε Αυστραλία, Βόρεια Αμερική, Δυτική και Βόρεια Ευρώπη, ενώ μικρότερη σε Ασία, Νότια και Ανατολική Ευρώπη (αλλά αυξανόμενη). Η θνητότητα είναι μεγαλύτερη στην Αφρική, ενδιάμεση σε Αμερική και χαμηλή σε Ασία. Γενετική/φυλετική προδιάθεση υφίσταται κυρίως όταν συμβεί
σε 2 συγγενείς σε ηλικία < 55 ετών.

Οι Ιάπωνες που έχουν μετακινηθεί στην Καλιφόρνια έχουν αυξημένη επίπτωση προστατικού καρκίνου, που πλησιάζει τους Αμερικάνους άρα, πιθανώς υφίστανται εξωγενείς/περιβαλλοντικοί παράγοντες κινδύνου.

Παρότι ο προστατικός καρκίνος είναι μια σοβαρή ασθένεια, οι περισσότεροι άντρες επιβιώνουν, ιδιαίτερα όταν αυτή ανιχνευθεί σε πρώιμο στάδιο. Σύμφωνα με την Αμερικανική Εταιρεία Καρκίνου (American Cancer Society), από τον καρκίνο του προστάτη πεθαίνει περίπου 1 άνθρωπος στους 39.

Παράγοντες Κινδύνου

Είναι ήδη γνωστό ότι οι παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση καρκίνου του προστάτη είναι η ύπαρξη μεταβολικού συνδρόμου (αρτηριακή υπέρταση, αυξημένη περιφέρεια μέσης > 102 εκ.),
παχυσαρκίας, διαβήτη (εκτός εάν οι ασθενείς λαμβάνουν μετφορμίνη), το κάπνισμα, η υψηλή αλλά και παντελής έλλειψη κατανάλωσης αλκοόλ. Τα χαμηλά ή αντίθετα τα υψηλά επίπεδα βιταμίνης-D σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο προστατικού καρκίνου και κυρίως υψηλής επιθετικότητας. Υπάρχει ασθενής συσχέτιση με την υψηλή πρόσληψη πρωτεϊνών, πιθανή συσχέτιση με τα τηγανητά, απουσία συσχέτισης με χοληστερόλη, HDL, LDL ή στατίνες, με Ω3 ακόρεστα λιπαρά, με κατανάλωση κόκκινου ή επεξεργασμένου κρέατος, με σελήνιο και βιταμίνη Ε, ενώ το λυκοπένιο προστατεύει σε χαμηλό βαθμό. Προστατευτικά επίσης δρουν η έκθεση σε ακτινοβολία, η περιτομή και η υψηλή συχνότητα εκσπερματίσεων. Σε γενετική/φυλετική προδιάθεση οφείλεται κυρίως όταν έχει συμβεί σε 2 συγγενείς σε ηλικία <55 ετών.

Τέλος, οι άνδρες με χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης δεν πρέπει να φοβούνται ότι η θεραπεία υποκατάστασης της ορμόνης θα αυξήσει τον κίνδυνο για εμφάνιση καρκίνου του προστάτη.

Διάγνωση

• Η ψηλάφηση (δακτυλική εξέταση προστάτη) ανιχνεύει το 18% των καρκίνων ανεξάρτητα του PSA.

Το PSA αποτελεί μια γλυκοπρωτεϊνη που απεκκρίνεται από τα φυσιολογικά προστατικά κύτταρα, ενώ μπορεί να αυξηθεί και στην υπερτροφία, σε λοιμώξεις προστάτη (προστατίτιδες), αλλά κυρίως η αύξησή του εγείρει την υπόνοια κακοήθειας.

Πρώιμος έλεγχος PSA θα πρέπει να γίνεται σε υψηλού κινδύνου ασθενείς, όπως:

• άνδρες > 50 ετών
• άνδρες > 45 με οικογενειακό ιστορικό
• Aφροαμερικανοί
• άνδρες με PSA > 1 ng/mL στα 40
• άνδρες με PSA > 2 ng/mL στα 60

Θα πρέπει να γνωρίζουμε πως δεν υπάρχει φυσιολογική τιμή PSA, αλλά κάποιες γενικές τιμές αναφοράς ανάλογα με την ηλικία. Το σημαντικότερο στοιχείο
αποτελεί η αύξηση του PSA στο χρόνο, όπως και το κλάσμα ελεύθερο PSA/PSA, όταν το PSA κυμαίνεται μεταξύ 4-10 ng/ml (επιθυμητή τιμή  >20%).

Τελευταία, σε κάποιες δυσδιάγνωστες περιπτώσεις βοήθεια μπορεί να προσφέρει και ο προστατικός δείκτης PCA3 που μετράται στα ούρα.

Πολυπαραμετρική Μαγνητική Τομογραφία

Αποτελεί τη σημαντικότερη απεικονιστική εξέταση για την ανίχνευση ύποπτων περιοχών και την καλύτερη στόχευση βιοψιών (σύστημα fusion), όπως και για την τοπική έκταση της νόσου, πολύ βοηθητικό στοιχείο για τον καθορισμό αρνητικών χειρουργικών ορίων κατά τη διάρκεια της χειρουργικής εξαίρεσης του προστάτη.

Βιοψίες

Αποτελούν την ΑΠΟΛΥΤΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ καρκίνου προστάτη. Πραγματοποιούνται είτε υπό υπερηχογραφική καθοδήγηση, είτε με το προηγμένο σύστημα fusion (ενσωματώνοντας την πολυπαραμετρική μαγνητική προστάτη), είτε δια του περινέου.

Θεραπεία

• Χειρουργική
• Ακτινοθεραπεία (εξωτερική)
• Ρομποτική διορθική υπερθερμία FocalOne
• Βραχυθεραπεία (εμφυτεύματα ραδιενεργά)
• Παρακολούθηση: σε πολύ αρχικά στάδια ή ελάχιστη νόσο

Ρομποτική Ριζική Προστατεκτομή (DaVinci)

Γιατί να χειρουργηθώ με ρομπότ;

• Υψηλότερα ποσοστά εκρίζωσης της νόσου επί υγιούς
• Υψηλότερα ποσοστά εγκράτειας ούρων
• Υψηλότερα ποσοστά διατήρησης στυτικής ικανότητας
• Αφαίρεση μεγαλύτερου αριθμού λεμφαδένων
• Χειρουργική εξαίρεση σε τοπικά προχωρημένο καρκίνο με πολύ καλά λειτουργικά αποτελέσματα
• Eλάχιστες απώλειες αίματος
• Πολύ γρήγορη επιστροφή στην καθημερινότητα
• Ελάχιστος πόνος
• Λιγότερες διεγχειρητικές επιπλοκές

Σημαντική καινοτομία της ρομποτικής προστατεκτομής σε:

• Tοπικά προχωρημένο καρκίνο με πολύ καλά λειτουργικά αποτελέσματα

Η εξέλιξη του καρκίνου προστάτη είναι συνήθως αργή και απαιτεί μακρό χρονικό διάστημα για να εκδηλωθεί. Λόγω, όμως, συχνής απουσίας συμπτωμάτων στα αρχικά στάδια, η καθυστέρηση της διάγνωσης είναι πιθανή, οπότε καθίσταται δυσκολότερη και η θεραπεία, με τις πιθανότητες επιβίωσης να λιγοστεύουν. Το θετικό, όμως, είναι ότι με την εξέλιξη της τεχνολογίας και την ανάπτυξη της ρομποτικής χειρουργικής οι πάσχοντες από τη νόσο έχουν συντριπτικά πλεονεκτήματα και καλύτερες προοπτικές. Ιδιαίτερα δε επωφελής έχει κριθεί ότι είναι η εφαρμογή της ρομποτικής χειρουργικής στους ασθενείς με υψηλού κινδύνου και τοπικά προχωρημένο καρκίνο προστάτη την ώρα της διάγνωσης, οι οποίοι έχουν αυξημένες πιθανότητες εμφάνισης μεταστάσεων και παρουσιάζουν υποψηφιότητα στο μέλλον για θνητότητα από τον καρκίνο.

«Μελέτες έδειξαν πως το όφελος στην επιβίωση μετά από χειρουργική αφαίρεση του προστάτη ήταν μεγαλύτερο στον υψηλού κινδύνου και τοπικά προχωρημένο καρκίνο σε σχέση με ασθενείς χαμηλού κινδύνου. Επίσης, η επιβίωση ανδρών με επιθετικό καρκίνο ήταν καλύτερη για αυτούς που υποβλήθηκαν σε ρομποτική επέμβαση, συγκριτικά με εκείνους που έλαβαν μόνο ακτινοθεραπεία. Παρόμοια είναι και τα αποτελέσματα που παρατηρήθηκαν για την εμφάνιση μεταστάσεων», επισημαίνει ο Δρ. Κυριάκου. Όσοι, δηλαδή, χειρουργήθηκαν είχαν μικρότερες πιθανότητες μετάστασης συγκριτικά με αυτούς που τέθηκαν μόνο σε φαρμακευτική αγωγή ή ακτινοθεραπεία.

Περαιτέρω πλεονέκτημα από τη διενέργεια της ρομποτικής προστατεκτομής αποτελεί η εκρίζωση σημαντικού φορτίου της νόσου και εκτεταμένη εξαίρεση λεμφαδένων, οπότε εφαρμόζεται κατόπιν από τους ογκολόγους καλύτερα στοχευμένη θεραπεία και αποφεύγονται, ενδεχομένως, περιττές θεραπείες, που αυξάνουν τη νοσηρότητα.

Η ρομποτική προστατεκτομή επίσης αποτρέπει και μειώνει την εμφάνιση τοπικής υποτροπής και ελέγχει καλύτερα την τοπική εξέλιξη της νόσου, αποφεύγοντας δυσάρεστες επιπλοκές (π.χ. μπλοκάρισμα των ουρητήρων από τον καρκίνο και νεφρική ανεπάρκεια).

Επιπλέον, η επέμβαση καθεαυτή ενέχει λιγότερες παρενέργειες από την ακτινοθεραπεία.

Σημαντική εξέλιξη αποτελεί και το γεγονός ότι η ρομποτική προστατεκτομή αρχίζει επιπλέον να εφαρμόζεται και σε ασθενείς με ολιγομεταστατική νόσο, μικρό δηλαδή αριθμό μεταστάσεων, με ελπιδοφόρα αποτελέσματα.

«Τα τελευταία 3 έτη έχουν πραγματοποιηθεί αρκετές περιπτώσεις ρομποτικής προστατεκτομής για τοπικά προχωρημένους καρκίνους ή υψηλού κινδύνου περιπτώσεις στο Ιατρικό Αθηνών. Έχουμε την ικανοποίηση να αναφέρουμε πως τα ογκολογικά και λειτουργικά αποτελέσματά μας είναι εφάμιλλα αυτών της διεθνούς βιβλιογραφίας. Έτσι, τα ποσοστά υποτροπής με νέα άνοδο του PSA στο έτος είναι χαμηλά (9-23%), ο «καθαρισμός» της νόσου επί υγιών ορίων είναι άκρως
ικανοποιητικός, ενώ τα ποσοστά της μετεγχειρητικής εγκράτειας των ούρων στο έτος ξεπερνούν το 92%, αγγίζοντας το καλύτερο ποσοστό διεθνώς. Τέλος, το ποσοστό επιπλοκών είναι κάτω του 1,5%, από τα πιο χαμηλά της διεθνούς βιβλιογραφίας!

Όσον αφορά στην ασφαλέστερη λήψη σωστότερων αποφάσεων ακόμα και σε αυτούς τους τοπικά προχωρημένους καρκίνους, έχουμε καταστήσει συνεργασία με πρωτοπόρους ογκολόγους για τον προστατικό καρκίνο, όπως και με εξειδικευμένους ακτινοθεραπευτές και ακτινολόγους στα πλαίσια πολύπλευρων θεραπειών μετά από την επέμβαση.

Ρομποτική διορθική υπερθερμία ή εστιακή θεραπεία προστάτη με το σύστημα FocalOne. Mέχρι προσφάτως, ο εντοπισμένος καρκίνος προστάτη σε ασθενείς μέχρι 75 ετών αντιμετωπίζονταν πρώτιστα με τη ριζική αφαίρεση του οργάνου (ιδανική αντιμετώπιση η ρομποτική προστατεκτομή). Λόγω της αυξημένης επίπτωσης της νόσου έγιναν προσπάθειες για άλλες μορφές θεραπειών μη επεμβατικών, με εφάμιλλα όμως ογκολογικά αποτελέσματα και προστατεύοντας την εγκράτεια των ούρων και τη στυτική ικανότητα, ένα άγχος πάντα των ανδρών που υποβάλλονται σε χειρουργική επέμβαση.

Η συσκευή Focal One® HIFU (υψηλής συχνότητας υπέρηχοι) είναι η πρώτη ιατρική συσκευή που έχει σχεδιαστεί ειδικά για την εστιακή θεραπεία του καρκίνου του προστάτη. Απαντά σε όλες τις ιδιαιτερότητες της εστιακής θεραπείας του προστατικού καρκίνου, ενώ αποτελεί μια μη επεμβατική εναλλακτική λύση σε ασθενείς με καρκίνο του προστάτη με βέλτιστη αποτελεσματικότητα και ελάχιστες παρενέργειες.

Η εστιακή στρατηγική για τον καρκίνο του προστάτη (PCa) καταλαμβάνει έναν αυξανόμενο ρόλο στη σημερινή χειρουργική πρακτική. Συνδυάζοντας όλες τις τελευταίες τεχνολογίες απεικόνισης και θεραπείας, το Focal One δίνει την απάντηση σε όλες τις απαιτήσεις για ιδανική εστιακή θεραπεία: ακρίβεια και απεικόνιση της βλάβης με μαγνητική και υπερήχους, μη επεμβατική χειρουργική προσέγγιση, ακριβή και αποτελεσματική θεραπευτική ενέργεια και απεικόνιση επικύρωσης στο τέλος της θεραπείας .

Η Focal One –  Pομποτικά υποβοηθούμενη  ογκεκτομή του προστάτη – αντιμετωπίζει τον καρκίνο του προστάτη δημιουργώντας μια ακριβή και μη αναστρέψιμη νέκρωση πήξης του στοχευμένου ιστού διατηρώντας παράλληλα τον περιβάλλοντα ιστό. Δηλαδή, μέσω του ορθού, εκπέμπονται υψηλής συχνότητας υπέρηχοι στην εστία του καρκίνου οι οποίοι ανεβάζουν τη θερμοκρασία στον όγκο στους 85 βαθμούς Κελσίου, νεκρώνοντας αυτόν. Το Focal One αποτελεί ένα βέλτιστο συνδυασμό τεχνολογίας για ιδανική εστιακή αποτελεσματικότητα με ακριβείς ρομποτικές κινήσεις.

Τα πλεονεκτήματα της εστιακής θεραπείας

• Ακριβής θεραπεία του διαγνωσμένου όγκου
• Διατήρηση της ποιότητας ζωής του ασθενούς
• Δυνατότητα να εκτελεστεί οποιαδήποτε άλλη θεραπεία αν χρειαστεί

Ας σημειωθεί ότι το Focal One δεν υποκαθιστά τη ρομποτική προστατεκτομή, αποτελεί όμως μια ιδανική θεραπεία διάσωσης του μη επιθετικού προστατικού καρκίνου, ειδικά σε ασθενείς πιο προχωρημένης ηλικίας ή ασθενείς που δεν μπορούν να υποβληθούν σε διαδικασία νάρκωσης αλλά και ασθενείς που έχουν ακτινοβοληθεί και παρουσιάζουν υποτροπή του καρκίνου. Στο μέλλον, μπορεί να αποδειχθεί πως η εστιακή θεραπεία του καρκίνου προστάτη θα αποτελέσει την
πρώτιστη και ιδανική θεραπεία εκλογής.

Ο Όμιλος Ιατρικού Αθηνών, πάντα πρωτοπόρος στην εξέλιξη της βιοτεχνολογίας και νέων τεχνικών, απέκτησε το ρομποτικό σύστημα Focal One και αποτελεί το πρώτο κέντρο καρκίνου προστάτη που παρέχει όλες τις εξελιγμένες θεραπείες σε ολόκληρη τη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Ας σημειωθεί πως πραγματοποιήθηκαν τα πρώτα περιστατικά καρκίνου προστάτη με Focal One με μεγάλη επιτυχία στο Ιατρικό Αθηνών, χωρίς επιπλοκές και με θετικά αποτελέσματα αναφορικά στην εξάλειψη του καρκίνου.